พระอุปคุต : พระเถระผู้ป้องภัยและให้ลาภ

         พระอุปคุต หรือที่เรียกตามภาษาสันสกฤตว่า "สถวีรอุปคุต" เป็นพระอรหันต์สาวก ผู้ทรงฤทธิ์มีความเป็นเลิศทางด้านโชคลาภและป้องปราบภัยมาร มีบทบาทสำคัญต่อพระพุทธศาสนา ตามคัมภีร์ที่ชื่อ "อโศกาวทาน" กล่าวว่า พระอุปคุตเป็นบุตรของพ่อค้าในเมืองมถุรา ถือกำเนิดหลังพุทธกาลประมาณ ๑๐๐ ปี เมื่อท่านย่างเข้าสู่วัยอันสมควรได้ออกบวชบำเพ็ญเพียรจนสำเร็จเป็นพระอรหันต์ มีศิษย์เป็นพระอรหันต์ถึง ๑๘,๐๐๐ รูป และเนื่องจากท่านเป็นผู้ทรงกำลังอภิญญามีฤทธิ์เดช ท่านจึงมีชื่อเสียงทางด้านการปราบพระยามาร เช่นครั้งหนึ่ง พระยามารรบกวนพระภิกษุ โดยใช้กระดูกงู สุนัขและคน ระคนปนกันอยู่กับพวงมาลัยมาเบียดเบียนพระภิกษุ พระอุปคุตได้แสดงฤทธิ์บังคับพวงมาลัยให้กลับไปคล้องคอพระยามารจนได้รับความทรมานจน พระยามารต้องยอมแพ้
บทบาทสำคัญอีกประการหนึ่ง พระอุปคุตได้ปราบพระยามารตนหนึ่งที่มารังควานงานฉลองพระบรมสารีริกธาตุ ที่พระเจ้าอโศกมหาราชทรงโปรดให้จัดขึ้น
นอกจากนี้ ยังมีเรื่องเล่าว่าพระอุปคุต มิได้มีองค์เดียว แต่มีถึง ๘ องค์ ปรินิพพานไปแล้ว ๗ องค์ องค์ที่ ๘ ยังบำเพ็ญเพียรอยู่ใต้ มหาสมุทร เหตุนี้ชาวล้านนาจึงเชื่อว่าพระอุปคุตยังมีชีวิตอยู่ และสามารถป้องกันภัยอันตรายได้ คราใดที่มีงานฉลองศาสนสถานที่เรียกขานว่า "ปอยหลวง" จะมีการอัญเชิญพระอุปคุตจากแหล่งน้ำมาสถิตย์ โดยหวังอิทธิฤทธิ์ในการปราบมารมิให้คนพาลมาก่อการไม่สงบอีกด้วย
       ความเชื่อที่น่าสนใจอีกอย่างหนึ่ง ชาวล้านนาเชื่อว่า วันเพ็ญใดที่ตรงกับวันพุธ พระอุปคุตจะขึ้นจากมหาสมุทรมาบิณฑบาต โดยเนรมิตกายเป็นสามเณรน้อยมาบิณฑบาตตอนกลางคืนค่อนรุ่ง ผู้ที่ได้ใส่บาตรแก่ท่านจะบังเกิดโชคลาภร่ำรวย ไม่อับจน จึงมีประชาชนนิยมตักบาตรในช่วงดังกล่าวเป็นจำนวนมาก   วันเพ็ญเดือนยี่เหนือ (ลอยกระทง) ปีนี้ ตรงกับวันพุธ หลังจากที่ไปทำบุญตามปกติแล้ว ก็น่าจะจัดเตรียมของทำบุญไว้ หากพบเห็นสามเณรน้อยมาบิณฑบาต อาจเป็นพระอุปคุตเนรมิตกายมาโปรดก็ได้

ข้อมูลจาก

อาจารย์สนั่น ธรรมธิ
สำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

 <หน้าถัดไป>    <กลับหน้าหลัก>

Advertising Zone    Close